Η μετοχή σε -(y)AcAK της τουρκικής

πώς σχηματίζεται

Η μετοχή σε -(y)AcAK, μορφολογικά συμπίπτει με το γ΄ ενικό πρόσωπο του μέλλοντα οριστικής.

Το επίθημα ακολουθεί τη φωνηεντική αρμονία και παίρνει τις μορφές: -(y)acak, -(y)ecek. Αν η ρίζα/βάση του ρήματος λήγει σε φωνήεν, βάζουμε το -y-.

πώς λειτουργεί

Όπως όλες οι μετοχές, κανονικά λειτουργεί ως επίθετο. Ορισμένες έχουν λεξικογραφηθεί. Η μετοχή αυτή αναφέρεται σε μελλοντικό χρόνο. Σημαίνει «αυτός ο οποίος θα ...»

gelecek hafta (η επόμενη εδβδομάδα)
Oraya gidecek kimse yok (Δεν υπάρχει κανείς που/για να πάει εκεί)
Sana yardım edecek adamım var (Έχω κάποιον να σε βοηθήσει)
Orası tam gidilecek yer (Εκεί είναι ένα μέρος ότι πρέπει για να πάει κανείς)
Buluşacak yeriniz yok mu ? (Δεν έχετε μέρος να βρεθείτε;)
Verecek cevap bulamadı (Δεν μπόρεσε να βρει απάντηση για να δώσει)
Türkçe öğrenilecek bir dil! (Τα τουρκικά είναι γλώσσα να τη μάθεις!)
Bunu tamamlayacak biri lazım (Χρειάζεται κάποιος να το συμπληρώσει αυτό)

Spor salonunda çalışacak temizlik personeli aranmaktadır (Ψάχνουμε προσωπικό καθαριότητσε για να δουλέψει σε/στο γυμναστήριο)

Yaşanacak ücret, herkesin hakkı (Μισθός να μπορεί να ζήσει κάποιος, είναι δικαίωμα όλων)

η αρνητική μορφή της μετοχής

Η αρνητική μορφή της μετοχής προκύπτει με την προσθήκη του επιθήματος άρνησης -mA. Η χρήση της δε συνηθίζεται.

Satılmayacak kitapları buraya koy (Βάλε εδώ τα βιβλία που δεν θα πουληθούν = που δεν είναι για πούλημα)

η περιφραστική μετοχή -(y)AcAK olan

Το olan σημαίνει «αυτός που είναι» και αποτελεί μετοχή σε -(y)An του ρήματος olmak (είμαι, γίνομαι). Έτσι, η περιφραστική μετοχή -(y)AcAK olan σημαίνει «κάποιος ο οποίος έχει την πρόθεση να ...»

Bunu yapacak olan var mı? (Υπάρχει κανείς να το κάνει αυτό;)
Başvuracak olanlar gelsin (Να έρθουν αυτοί που είναι να υποβάλουν αίτηση)

η μετοχή -(y)AcAK σε συνδυασμό με το gibi

Το gibi σημαίνει «σαν». Ο συνδυσμός της μετοχής σε -(y)AcAK με το gibi σημαίνει, ανάλογα με την περίσταση, «έχω την πρόθεση να ...», «φαίνεται ότι ...», «πάω να ...», «είμαι κατάλληλος για ...»

Kusacak gibi olursan, söyle (Αν είναι να κάνεις εμετό, πες το)
Konuşacak gibi oldu (Πήγε/ήταν έτοιμος να μιλήσει)
Maç devam edecek gibi (Φαίνεται ότι ο αγώνας θα συνεχιστεί)
Yemek yenecek gibi değildi (Το φαγητό δεν φαινότανε ότι ήταν κατάλληλο για φάγωμα)

η μετοχή σε -(y)AcAK + κτητικά επιθήματα

Η μετοχή σε -(y)AcAK χρησιμοποιείται κύριως σε συνδυασμό με κτητικά επιθήματα. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει μια αντιστοιχία με τις ελληνικές αναφορικές προτάσεις, όπως φαίνεται και στα παραδείγματα. Δηλώνει μέλλον.

Gideceğimiz yer tehlikeli (Το μέρος που θα πάμε είναι επικίνδυνο)
Söyleyeceğin laflara dikkat et (Πρόσεχε τα λόγια που θα πεις)
Sahip olduğunuz servet bizden çaldıklarınızdır (Η περιουσία της οποίας είστε ιδιοκτήτες είναι αυτά που έχετε κλέψει από εμάς)

Bulunduğunuz ortamları sık sık havalandırın (Αερίζετε συχνά τα μέρη που βρισκόσαστε)

το υποκείμενο της μετοχής σε -(y)AcAK + κτητικά επιθήματα

Το υποκείμενο της μετοχής μπαίνει σε γενική πτώση, όταν δηλώνεται.

Ahmet'in alacağı araba ucuz (Το αυτοκίνητο που θα αγοράσει ο Αχμέτ είναι φτηνό)
Senin seçeceğin kitabı görmek isterdim (Θα ήθελα να δω το βιβλίο που θα διαλέξεις)

όταν παραλείπεται το ουσιαστικό που προσδιορίζει η μετοχή σε -(y)AcAK

Στην περίπτωση αυτή, η μετοχή κλίνεται κανονικά και παίρνει επίθημα ανάλογα με το συντακτικό της ρόλο στην κύρια πρόταση.

Söyleyeceklerine dikkat et (Πρόσεχε αυτά που θα πεις)
Söyleyeceğine dikkat et (Πρόσεχε αυτό που θα πεις)
Gördüğünü anlat (Πες μου αυτό που είδες)
Vermediğini alacağım (Θα πάρω αυτό που δεν μου έδωσες)

παροιμίες

Tavuk gelecek yerden kaz esirgenmez (Από κει που είναι να έρθει χήνα δεν πρέπει να τσιγκουνευόμαστε το κοτόπουλο)
Akacak kan damarda durmaz (Το αίμα που είναι να χυθεί δε στέκεται στη φλέβα)
cana gelecek (zarar) mala gelsin (Τη ζημιά που είναι να πάθει ο άνθρωπος, ας την πάθει (καλύτερα) κάποιο πράγμα)
Arı bal yapacak çiçeği bilir (Η μέλισσα ξέρει πιο λουλούδι δίνει μέλι)