Οι αριθμοί (ενικός & πληθυντικός) στα τουρκικά

ενικός αριθμός

Ο ενικός αριθμός στα τούρκικα δεν σχηματίζεται με κάποιο επίθημα. Ουσιαστικά, μια λέξη όπως θα τη βρούμε στο λεξικό είναι στον ενικό.

ev (σπίτι)
cep telefonu (κινητό)

τι δηλώνει ο ενικός αριθμός

Ο ενικός αριθμός, πέρα από το προφανές (το αντίθετο του πληθυντικού), δηλώνει κάτι ως είδος/κατηγορία. Πρακτικά, ένα ουσιαστικό σε ενικό και ονομαστική μπορεί να είναι αντικείμενο ρήματος.

Gazete okudum (Διάβασα εφημερίδα = μια εφημερίδα, κάποια εφημερίδα, όχι κάποιο άλλο έντυπο)
Cebime anahtar koydum (Έβαλα κλειδί στην τσέπη μου)

Προσοχή γιατί στα ελληνικά μπορεί να μεταφράσουμε με πληθυντικό τον τουρκικό ενικό.

Cebime anahtar koydum (Έβαλα κλειδιά στην τσέπη μου)
Tabakta meyve var (Έχει φρούτα στο πιάτο)

Bu bina 24 saat kamera ile izlenmektedir (Το κτίριο αυτό παρακολουθείται 24 ώρες με κάμερες)

Eski kitap alıyorum (Αγοράζω παλιά βιβλία)

πότε είναι υποχρεωτικός ο ενικός αριθμός

Όταν δηλώνουμε την ποσότητα βάζουμε πάντοτε ενικό αριθμό.

Cebime birkaç anahtar koydum (Έβαλα μερικά κλειδιά στην τσέπη μου)
Tabakta üç armut var (Έχει τρια αχλάδια στο πιάτο)
Sokakta on çocuk oynuyor (Στο δρόμο παίζουν δέκα παιδιά)
0-2 saat (0 έως δύο ώρες)

1 çeşit 2 çeşit 3 çeşit (1 είδος, 2 είδη, 3 είδη)

Προσοχή στα λάθη! Ποτέ πληθυντικός μετά από αριθμητικό!

πληθυντικός αριθμός -lAr: -ler / –lar

Ο σχηματισμός του πληθυντικού αριθμού στα τούρκικα γίνεται με το επίθημα -lAr: -ler ή –lar. Αυτό μπαίνει μετά τη λέξη και προηγείται από τυχόν άλλα επιθήματα. Το επίθημα του πληθυντικού καθορίζεται απ’ το τελευταίο φωνήεν της λέξης, με βάση τη φωνηεντική αρμονία:

• Αν το φωνήεν είναι {a, ı, o, u}, τότε το επίθημα του πληθυντικού είναι το –lar.
• Αν το φωνήεν είναι {e, i, ö, ü}, τότε το επίθημα του πληθυντικού είναι το –ler.

Παραδείγματα:
kelebek > kelebekler
dükkan > dükkanlar
ip > ipler
kız > kızlar
göz > gözler
marangoz > marangozlar
okul > okullar
kuş > kuşlar
kül -> küller

Daireler - Dükkanlar - Arsalar (Διαμερίσματα - Μαγαζιά - Οικόπεδα)

Fareler ve insanlar (Ποντίκια και άνθρωποι)

εξαιρέσεις

Υπάρχουν γύρω στις 350 λέξεις που παίρνουν το αντίθετο επίθημα πληθυντικού, δηλαδή αντί για -lar παίρνουν -ler.

Παραδείγματα:
saat > saatler
cemaat > cemaatler
harf > harfler

άλλες χρήσεις του πληθυντικού στα τούρκικα:

1. Για τα κύρια ονόματα, έχει και την έννοια της οικογένειας, παρέας, ομάδας: Osmanlılar (οι Οθωμανοί), Selçuklular (οι Σελτζούκοι), Ahmetler (η οικογένεια του Αχμέτ),
2. Για τίτλους συγγένειας, που έχουν πάρει κτητικό επίθημα α΄ ή β΄ προσώπου, περιγράφει όλα ή κάποια μέλη μιας οικογένειας ή το σπίτι τους:
   Teyzenler gelecek (Θα έρθει η οικογένεια της θείας σου)
   Ablamlara gidelim mi? (Να πάμε στο σπίτι της αδερφής μου;)
3. Δηλώνει υπερβολή:
   Yağmurlar yağdı (Έβρεξε πολύ)
   Çocuk ateşler içinde (Το παιδί καίγεται στον πυρετό)
4. Χρησιμοποιείται για (υπερβολική) ευγένεια (πληθυντικός ευγενείας - saygı çoğulu):
   Sayın Ahmet evdeler mi? (Ο κύριος Αχμέτ είναι στο σπίτι;)
5. Με τις λέξεις zaman και vakit δηλώνει μεγάλη χρονική διάρκεια:
   Bir zamanlar futbol oynardım (Κάποτε, για κάποιο διάστημα, έπαιζα ποδόσφαιρο)
6. Με ουσιαστικά μπορεί να έχει την έννοια του περίπου:
   Sevim, on yaşlarında bir çocuktur (η Σεβίμ είναι ένα παιδί γύρω στα δέκα)
7. Με προσωπικές αντωνυμίες α΄ & β΄ πληθυντικού για ταπεινοφροσύνη και ευγένεια αντίστοιχα.