Η ευκτική έγκλιση της τουρκικής
πώς σχηματίζεται
Η ευκτική έγκλιση σχηματίζεται με το επίθημα -(y)A, το οποίο μπαίνει μετά τη ρίζα/βάση του ρήματος και ακολουθεί τη φωνηεντική αρμονία. Αν η ρίζα/βάση λήγει σε φωνήεν, μπαίνει το ευφωνικό -y-. Έχει δικά της επιθήματα προσώπου.
Το β΄ και γ΄ πρόσωπο έχει πέσει σε αχρηστία. Αντί για αυτά, χρησιμοποιούμε τα αντίστοιχα της προστακτικής.
| απαρέμφατο | at-mak | ver-mek | beklemek |
| πετάω κάτι | δίνω | περιμένω | |
| (Ben) | at-a-y-ım | ver-e-y-im | bekle-y-e-y-im |
| (Sen) | at-a-sın | ver-e-sin | bekle-y-e-sin |
| (O) | at-a | ver-e | bekle-y-e |
| (Biz) | at-a-lım | ver-e-lim | bekle-y-e-lim |
| (Siz) | at-a-sınız | ver-e-siniz | bekle-y-e-siniz |
| (Onlar) | at-a-lar | ver-e-ler | bekle-y-e-ler |
Yaşamak için örgütlenelim (Για να ζήσουμε, ας οργανωθούμε )
η άρνηση
Η άρνηση σχηματίζεται με την προσθήκη του επιθήματος άρνησης (-ma- ή -me-) στη ρίζα/βάση του ρήματος.
| απαρέμφατο | at-mak | ver-mek |
| (Ben) | at-ma-y-a-y-ım | ver-me-y-e-y-im |
| (Sen) | at-ma-y-a-sın | ver-me-y-e-sin |
| (O) | at-ma-y-a | ver-me-y-e |
| (Biz) | at-ma-y-a-lım | ver-me-y-e-lim |
| (Siz) | at-ma-y-a-sınız | ver-me-y-e-siniz |
| (Onlar) | at-ma-y-a-lar | ver-me-y-e-ler |
η ερώτηση
| απαρέμφατο | at-mak | ver-mek | ||
| (Ben) | at-a-y-ım at-ma-y-a-y-ım | mı? | ver-e-y-im ver-me-y-e-y-im | mi? |
| (Biz) | at-a-lım at-ma-y-a-lım | mı? | ver-e-lim ver-me-y-e-lim | mi? |
σημασία
Η ευκτική έγκλιση εκφράζει κυρίως επιθυμία και προτροπή.
Çevremizi temiz tutalım (Ας διατηρήσουμε καθαρό το περιβάλλον μας)
Eskimiş sandalye ve koltuklarınızı yenileyelim (Ας ανακαινίσουμε τις καρέκλες και πολυθρόνες σας που έχουν παλιώσει)
ευκτική έγκλιση σε συνδυασμό με το επίθημα -(y)DI
Η ευκτική έγκλιση μπορεί να συνδυαστεί με το επίθημα -(y)DI. Στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιούνται όλα τα πρόσωπα.
| απαρέμφατο | at-mak | ver-mek |
| (Ben) | at-a-ydı-m | ver-e-ydi-m |
| (Sen) | at-a-ydı-n | ver-e-ydi-n |
| (O) | at-a-ydı | ver-e-ydi |
| (Biz) | at-a-ydı-k | ver-e-ydi-k |
| (Siz) | at-a-ydı-nız | ver-e-ydi-niz |
| (Onlar) | at-a-ydı-lar | ver-e-ydi-ler |
Η άρνηση
| απαρέμφατο | at-mak | ver-mek |
| (Ben) | at-ma-y-a-ydı-m | ver-me-y-e-ydi-m |
| (Sen) | at-ma-y-a-ydı-n | ver-me-y-e-ydi-n |
| (O) | at-ma-y-a-ydı | ver-me-y-e-ydi |
| (Biz) | at-ma-y-a-ydı-k | ver-me-y-e-ydi-k |
| (Siz) | at-ma-y-a-ydı-nız | ver-me-y-e-ydi-niz |
| (Onlar) | at-ma-y-a-ydı-lar | ver-me-y-e-ydi-ler |
Τι σημαίνει
Ο τύπος -(y)A-yDI εκφράζει μη πραγματοποιήσιμη ευχή στο παρόν ή ανεκπλήρωτη ευχή στο παρελθόν.
Keşke konuşaydın! (Μακάρι να μιλούσες)
Keşke gelmeyeydim! (Μακάρι να μην ερχόμουν/μην είχα έρθει)
Keşke ders çalışaydık! (Μακάρι να διαβάζαμε/είχαμε διαβάσει!)