Ορολογία: μόρφημα, παράθημα, επίθημα

Τελευταία ενημέρωση: 15/02/2025

τι είναι μόρφημα

Οι λέξεις χωρίζονται σε μικρότερα τμήματα που αποτελούνται από μορφή και σημασία, τα μορφήματα. Μορφήματα στη γλωσσολογία ονομάζονται οι ελάχιστες μονάδες του λόγου που φέρουν κάποιο νόημα και που δεν μπορούν μπορούν να αναλυθούν σε άλλες μικρότερες. Έτσι, μόρφημα είναι το ελάχιστο συστατικό της λέξης που διαθέτει σημασία ή γραμματική λειτουργία.

Υπάρχουν λεξικά μορφήματα, που η σημασία τους σχετίζεται με τον κόσμο, την πραγματικότητα, και γραμματικά μορφήματα, που σχετίζεται με τις σχέσεις στο εσωτερικό της γλώσσας.

υπο-γράφ-ω
πρόθημα-θέμα-επίθημα

τι είναι παράθημα

Παραθήματα είναι τα μορφήματα που συνδυάζονται με κάποιο λεξικό μόρφημα (το θέμα). Όταν μπαίνουν πριν από το θέμα λέγονται προθήματα και όταν μπαίνουν μετά από αυτό λέγονται επιθήματα.

Η τουρκική γλώσσα διαθέτει μόνο επιθήματα. Επίσης, το θέμα στα ελληνικά συνήθως δεν είναι μια αυτοτελής λέξη (δεν την βρίσκουμε έτσι στο λεξικό), ενώ στα τουρκικά είναι.

τι είναι τα επιθήματα

Το επίθημα είναι το μόρφημα που ακολουθεί το θέμα (ή τη λέξη στην περίπτωση των τουρκικών).

ποια είδη επιθημάτων υπάρχουν

Υπάρχουν κλιτικά και παραγωγικά επιθήματα.

Τα κλιτικά επιθήματα σχηματίζουν τους τύπους που παίρνουν οι λέξεις κατά την κλίση τους, π.χ. bahçe (κήπος) > bahçe-ler-in (κήπων)

Τα παραγωγικά επιθήματα δημιουργούν μια λέξη με νέα έννοια, π.χ. temiz (καθαρός) > temiz-le-di-m (καθάρισα)