Τα σύνθετα ουσιαστικά της τουρκικής

τι είναι ένα σύνθετο ουσιαστικό

Σύνθετα ονομάζουμε τα ουσιαστικά που αποτελούνται από περισσότερες από μία (απλές ή παράγωγες) λέξεις. Υπάρχουν δύο είδη:

1. Απλή παράθεση των λέξεων. Στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει κανένα επίθημα που να τις συνδέει.
2. Τα ιζαφετικά σύνθετα. Εδώ, η δεύτερη λέξη παίρνει κτητικό επίθημα γ΄ προσώπου. Περισσότερα μπορείς να δεις εδώ. Αυτός είναι ο πιο πρόσφορος τρόπος για να σχηματίσουμε ένα σύνθετο ουσιαστικό.

Σημειώνουμε ότι και στα δύο είδη κάποια σύνθετα γράφονται μονολεκτικά και κάποια όχι.

σύνθετα ουσιαστικά με απλή παράθεση λέξεων

Στα τουρκικά τέτοια σύνθετα ουσιαστικά σχηματίζονται με διάφορους τρόπους:

• Ουσιαστικό + ουσιαστικό
  Συνήθως πρόκειται για τοπωνύμια ή άλλα κύρια ονόματα, αλλά όχι μόνο.
  Manavkuyu (manav μανάβης + kuyu πηγάδι)
  Göztepe (göz μάτι + tepe λόφος)
  Atatürk (ata πρόγονος + Türk Τούρκος)
  anneanne (γιαγιά από την πλευρά της μητέρας, από το anne + anne μητέρα + μητέρα)
  tuz biber (αλατοπίπερο: tuz αλάτι + biber πιπέρι)
  başkent (πρωτεύουσα: baş κεφαλή + kent πόλη)
  başpiskopos (αρχιεπίσκοπος: baş κεφαλή + piskopos επίσκοπος)
  önsöz (πρόλογος: ön μπροστινό μέρος + söz λόγος)
  altyapı (υποδομή: alt κάτω μέρος + yapı δομή)
  Bursaspor (αθλητική ομάδα Προύσας Bursa + spor)
• Επίθετο + ουσιαστικό
  Και εδώ συνήθως σχηματίζονται τοπωνύμια ή άλλα κύρια ονόματα, αλλά όχι μόνο.
  Eskişehir (eski παλιά + şehir πόλη)
  Bozdağ (boz γκρι + dağ βουνό)
  Karagöz (kara μαύρο + göz μάτι)
  Aytunç (όνομα: ay φεγγάρι + tunç μπρούτζος)
  kırkayak (σαρανταποδαρούσα: kırk σαράντα + ayakπόδι )
  kurukafa (νεκροκεφαλή: kuru ξηρός + kafa κεφάλι)
  Akdeniz (Μεσόγειος: ak λευκή + deniz θάλασσα)
• Ουσιαστικό + ρήμα (ή μετοχή) 
  kuşkonmaz (σπαράγγι: kuş πουλί + konmaz δνε κάθεται)
  imambayıldı (φαγητό ιμάμ μπαϊλντί: imam ιμάμης + bayıldı ξετρελάθηκε)
  gecekondu (αυθαίρετο φτωχόσπιτο: gece νύχτα + kondu τοποθετήθηκε)
  Gündoğdu (τοπωνύμιο: gün μέρα + doğdu ξημέρωσε)
  bilgisayar (υπολογιστής: bilgi πληροφορία + sayar μετράει)
  kalburabastı (είδος μελομακάρονου kalbur κόσκινο + a + bastı πάτησε)
  cankurtaran (ναυαγοσώστης: can ψυχή + kurtaran αυτός που σώζει)
  ağaçkakan (τρυποκάρυδος: ağaç δέντρο + kakan αυτός που τρυπάει)
• Ρήμα + ρήμα (ή μετοχή + μετοχή)
  çekyat (καναπές που γίνεται κρεβάτι: çek τράβα + yat ξάπλωσε)
  uyurgezer (υπνοβάτης: uyur κοιμάται + gezer περπατάει)
• Ρήμα + αντωνυμία
  unutmabeni (φυτό μη με λησμόνει: unutma μην ξεχάσεις + beni εμένα)

ο πληθυντικός αριθμός των σύνθετων ουσιαστικών με απλή παράθεση

Σε αυτά τα σύνθετα ουσιαστικά το επίθημα του πληθυντικού -lAr (-lar/-ler), μπαίνει στο τέλος της λέξης, όπως και στα απλά ουσιαστικά:

bilgisayar > bilgisayarlar
cankurtaran > cankurtaranlar
önsöz > önsözler

πώς κλίνονται τα σύνθετα ουσιαστικά με απλή παράθεση

Αυτά τα σύνθετα ουσιαστικά κλίνονται όπως και τα απλά ουσιαστικά.

σύνθετα ουσιαστικά με απλή παράθεση + κτητικά επιθήματα

Αυτά τα σύνθετα ουσιαστικά παίρνουν κτητικά επιθήματα όπως και τα απλά ουσιαστικά.