Το παραγωγικό επίθημα -(A)k της τουρκικής

Τελευταία ενημέρωση: 15/02/2025

πώς σχηματίζεται

Το παραγωγικό επίθημα -(I)k παίρνει τις μορφές -ak, -ek, -k. Το φωνήεν του επιθήματος καθορίζεται από τη φωνηεντική αρμονία, βάσει του τελευταίου φωνήεντος της λέξης. Το αρχικό φωνήεν του επιθήματος φεύγει όταν η λέξη στην οποία προστίθεται λήγει σε φωνήεν. Όταν λήγει σε σύμφωνο:

  1. αν το τελευταίο φωνήεν της λέξης είναι ένα από τα {a, ı, o, u}, το επίθημα γίνεται -ak.
  2. αν το τελευταίο φωνήεν της λέξης είναι ένα από τα {e, i, ö, ü}, το επίθημα γίνεται -ek.

πού προστίθεται και τι δημιουργεί

Το επίθημα -(I)k προστίθεται σε ρηματικές ρίζες και δημιουργεί ουσιαστικά και επίθετα.

uçmak (πετάω) > uçak (αεροπλάνο)
kaçmak (ξεφεύγω) > kaçak (φυγάς)
yatmak (ξαπλώνω) > yatak (κρεβάτι)
durmak (σταματώ) > durak (στάση)
korkmak (φοβάμαι) > korkak (φοβιτσιάρης)
istemek (θέλω) > istek (επιθυμία)
dilemek (εύχομαι) > dilek (ευχή)
kapamak (κλείνω) kapak (καπάκι)

Το επίθημα αυτό σπάνια μπαίνει και σε ονοματικές βάσεις:
sol (αριστερά) > solak – αριστερόχειρας